Toescheidingsovereenkomst biedt kansen voor Suriprofs

De oplossing waar de Surinaamse Voetbalbond (SVB) al tientallen jaren op hoopt kan dichterbij zijn dan men denkt. De Surinaamse bond heeft a...

De oplossing waar de Surinaamse Voetbalbond (SVB) al tientallen jaren op hoopt kan dichterbij zijn dan men denkt. De Surinaamse bond heeft altijd de droom gehad om gebruik te maken van Surinaamse voetballers die buiten Suriname wonen of geboren zijn en het paspoort van een ander land bezitten. Wij deden zelf onderzoek naar de mogelijkheden en kansen voor de Surinaamse nationale selectie(s). In het onderzoek stond de Toescheidingsovereenkomst (TO) centraal.

Nadat we vorig jaar december met politieke partij Nationale Unie (NU) spraken over de TO zijn we ons gaan verdiepen in deze overeenkomst tussen Suriname en Nederland. NU-secretaris Mahin Jankie vertelde ons dat de meeste Surinaamse voetballers in Nederland onder Artikel 5 lid 3 vallen van de TO. "Dit betekent dat deze groep Surinaamse voetballers zonder enige wetswijziging sedert 25 november 1975 mogen uitkomen voor de Surinaamse nationale voetbalselectie", vertelde Jankie. Een zeer interessante uitspraak dat kansen moet bieden voor de Surinaamse professionals (Suriprofs) (foto) in het buitenland. 

Wij zagen dat er veel verschillende interpretaties zijn van de TO, mede omdat de inhoud van de overeenkomst op een aantal gebieden vaag en globaal is geformuleerd. Zo is er bijvoorbeeld geen duidelijkheid over het begrip 'Surinamer'. Bedoelt men 'behandeld te worden als Surinaamse staatsburger' of - in het andere uiterste - zoals men gewend is als ‘Surinamer' te worden bejegend. Daartussen zit een zee van benaderingen en het probleem van de TO is nu dat men dat begrip 'Surinamer' nooit goed heeft toegelicht. 

Een daarop volgende logische gedachte is dat de FIFA ook een eigen conclusie kan formuleren omtrent de rechten van voetballers op basis van de overeenkomst. Dit heeft ons er toe gezet om iemand van de FIFA te benaderen die een blik kan werpen op de Surinaamse regeling. Na het bestuderen van de FIFA statuten kwamen we er achter dat de FIFA Players’ Status Committee dit soort zaken behandeld en daar ook besluiten over neemt. Dit 11-koppige comité bestaat uit een voorzitter, een vice voorzitter en 9 leden, allen afkomstig uit verschillende landen. 

Om direct een goede blik op de kwestie te krijgen, hebben we de vice voorzitter benaderd. Vice voorzitter van het Players’ Status Committee is de Amerikaan Chuck Blazer. Naast deze functie in het comité is hij ook secretaris-generaal van de CONCACAF (Confederation of North, Central American and Caribbean Association Football). De Amerikaan was bereid om zijn mening te geven over de situatie in Suriname. Daarbij melde hij in het contact dat zijn visie niet als officiële uitspraak van de Players’ Status Committee noch FIFA gezien kan worden. Hiermee hadden wij geen enkel probleem, omdat we alleen een kundige blik wilden om de kansen van Suriname te peilen. 

Ten eerste willen we aangeven wat we de heer Blazer hebben voorgelegd, zodat duidelijk is in hoeverre de mening van de Amerikaan op juiste en volledige informatie is gebaseerd. We hebben de intentie kort uitgelegd welke dus is om de mogelijkheid te onderzoeken Suriprofs te selecteren voor de nationale voetbalselecties van Suriname. Artikel 5 lid 2 van de TO hebben we geciteerd en vertaald naar het Engels. Daarnaast hebben we aangegeven dat de Surinaamse grondwet geen dubbele nationaliteit toestaat, maar dat er op basis van een interpretatie van de TO misschien wel rechten geclaimd kunnen worden. 

De korte analyse van Blazer op de Surinaamse kwestie is als volgt: "Een paar jaar geleden hadden we een vergelijkbare kwestie. Het ging toen over een jonge speler van Jamaicaanse origine en een soortgelijke bepaling in de grondwet van Jamaica. Als ik me de zaak goed herinner, verkreeg de niet in Jamaica geboren voetballer een Jamaicaans paspoort. Het vraagstuk was of hij een dubbele nationaliteit had op het moment dat hij voor een ander nationale selectie speelde. 

Het besluit van het Players’ Status Committee was dat de grondwet in Jamaica in wezen verklaard dat hij in essentie een burger was, hoewel hij geen Jamaicaans paspoort had op het moment. De situatie in Suriname kan anders geïnterpreteerd worden, aangezien voetballers onder de Surinaamse wetgeving geen recht hebben op een dubbele nationaliteit en daarvoor eerst afstand moeten doen van hun huidige (Nederlandse) nationaliteit om uiteindelijk als Surinamer gezien te worden. 

Ik kan niet met zekerheid zeggen of het Players’ Status Committee de zaak op deze manier zou beargumenteren, maar er zijn wel enkele parallellen met jurisprudentie (zoals de Jamaicaanse zaak) waar 'dubbele nationaliteit'-rechten worden erkent zonder dat er een echt paspoort wordt uitgegeven, omdat de wet het recht verstrekt. Het paspoort is slechts het symbool van die erkenning. Als u wilt, kan ik de juridische afdeling van FIFA vragen om er verder naar te kijken. Het is zeker een interessante situatie en de moeite waard te onderzoeken voor een finaal antwoord." 

Blazer verteld dus dat er vergelijkbare zaken zijn over voetballers die niet een tweede paspoort bezitten, maar door wetgeving van een land toch (voetbal) rechten bezitten. Hij ziet overeenkomsten tussen de kwestie in Suriname en de kwestie die hij aangeeft over de Jamaicaanse voetballer(s). In zijn uitspraken is te merken dat er kansen bestaan, op basis van de TO, als er een officieel verzoek wordt ingediend bij de FIFA. Op zijn laatste vraag, betreffende de juridische afdeling van FIFA, hebben we natuurlijk positief gereageerd. 

Al snel kregen we in het volgende contact onverwacht een zeer positief antwoordt. Blazer wist ons het volgende te vertellen: "De Toescheidingsovereenkomst lijkt impliciet rechten/dubbele nationaliteit toe te kennen, zelfs indien het niet toegestaan is op grond van de Surinaamse grondwet." Een zeer bemoedigende uitspraak van iemand die vice voorzitter is van het FIFA Players’ Status Committee. Waarschijnlijk is hij tot deze conclusie gekomen door iemand van de juridische afdeling het vraagstuk plus de Surinaamse overeenkomst voor te leggen. Daarnaast vroeg hij aan ons of de TO ook in andere situaties worden gebruikt. "Zijn er andere zaken, niet gerelateerd aan sport, waar de kwestie van de Toescheidingsovereenkomst en rechten zijn bevestigd door het Surinaamse Hof van Justitie?" 

Als eerste wisten we aan te geven dat de TO door het Hof van Justitie op 3 augustus 2007 alle rechten inzake de overeenkomst heeft bevestigd. Ten tweede hebben we het meest recente voorbeeld uiteengezet waar de TO in de praktijk wordt gebruikt en waaruit dus blijkt dat er rechten geclaimd kunnen worden op basis van de overeenkomst. 

We legden de situatie voor, welke in januari dit jaar in de publiciteit kwam omtrent de uitlevering van criminele Nederlanders van Surinaamse komaf. De omstandigheid was zo dat criminelen die in Suriname zijn ondergedoken een beroep doen op de TO, als er een uitleveringsverzoek komt vanuit Nederland. Hierdoor kunnen de criminelen niet uitgeleverd worden. De Surinaamse minister van Justitie, Chandrikapersad Santokhi, verklaarde toen het volgende over de kwestie aan de media. "Er is een rechterlijke uitspraak die deze categorie Nederlanders beschouwt als Surinaamse staatsburgers waardoor ze niet kunnen worden uitgeleverd." Volgens de minister werden alle verdachten in het verleden wel uitgeleverd. "Dit is iets nieuws", vertelde hij tegenover de Nederlandse Wereldomroep. 

Door deze uitspraak van de minister van Justitie, welke volgens ons erg zwaar weegt, stijgt de mogelijkheid voor de voetballers (overigens ook voor sporters in het algemeen) van Surinaamse origine met een buitenlands paspoort om voor de nationale voetbalselectie(s) uit te komen. Tot dit punt hebben we geen contact meer gehad met Chuck Blazer. Maar omdat wij duidelijk ondervinden dat de kansen voor het oprapen liggen om het internationale voetbal van Suriname in een stroomversnelling te laten varen, hebben we in een document de gehele situatie uiteengezet en op 4 februari 2010 verzonden naar het hoofdkantoor van de FIFA. 

Tot op heden hebben we niks vernomen of het document is bekeken of besproken. Niet dat wij dit verwachten, maar het is het proberen waard. De oorzaak ligt hem waarschijnlijk in het feit dat wij niet de contactpersoon zijn bij de SVB. Om tot een definitief antwoord te komen zou de TO in zijn geheel aangeleverd moeten worden bij de juridische afdeling van de FIFA door de SVB, zodat ze een goed beeld hebben van de inhoud. De FIFA kan dan onafhankelijk de overeenkomst gaan bekijken, zonder politieke statements of opinie van de Surinaamse regering. De wereldvoetbalbond kan vervolgens zelf conclusies trekken die niet per direct overeen hoeven te komen met de gedachten van de Surinaamse regering/politiek. 

 Jongstleden (3 april 2010) hebben we al onze 'bevindingen' naar de SVB verstuurd met het doel om toch iets officieel te laten onderzoeken, zodat er een definitieve conclusie is omtrent de mogelijkheden. We hebben nog geen weerwoord mogen ontvangen van de Surinaamse bond, maar we blijven hopen dat er wat ondernomen wordt.