'Geen WK voetbal voor Suriname als amateurland'

Ieder land heeft dromen. Zo ook Suriname. De Zuid-Amerikanen zouden dolgraag eens aanwezig zijn op een groot mondiaal voetbaltoernooi. Het ...

Ieder land heeft dromen. Zo ook Suriname. De Zuid-Amerikanen zouden dolgraag eens aanwezig zijn op een groot mondiaal voetbaltoernooi. Het nationale voetbal zit echter in een financiële en sportieve impasse. Zonder slag of stoot zal deze niet worden overwonnen. Een blik op de lastige situatie waarin het Surinaamse voetbal zich in 2010 bevond en nog steeds bevindt. "Elk verlanglijstje heeft een prijskaartje."

In 2010 werd de Nederlander Kees Zwamborn binnengehaald als bondscoach om iets aan het voetbal te doen. 3 jaar na dato is de situatie in het Surinaams voetbal echter onveranderd gebleven. Journalist Lars van Soest maakte een reportage die nog steeds actueel is. Hij sprak met Kees Zwamborn, keeperstrainer Stephan Burke, bondsvoorzitter Louis Giskus en international Emilio Limon:

De spelers van de olympische voetbalselectie van Suriname luisteren aandachtig naar de woorden van trainer Kees Zwamborn. Vanavond oefent de ploeg van de Nederlandse oefenmeester tegen Tammenga, een ploeg uit de tweede divisie. De trainer is bijna klaar met het houden van zijn praatje. Terwijl de zon zijn laatste stralen van de dag richting Paramaribo stuurt, komt er op het parkeerterrein van het Emile de La Fuente complex een auto met piepende banden tot stilstand. Een speler stapt gehaast uit zijn auto en rent naar binnen. Te laat.

"De discipline is hier een groot probleem", vertelde trainer Kees Zwamborn. "Maar ik ben al lang blij dat deze spelers er zijn. Sommigen jongens komen niet eens. Het voetballen in het nationale team levert ook niet zo veel op. Met een zaalvoetbaltoernooitje kunnen spelers hier al meer verdienen. Ze hebben het niet breed en kiezen daar dan voor. Die jongens moeten ook gewoon geld verdienen als ieder ander. Ik kan ze op voetbalgebied op naar een hoger plan brengen, maar dan moeten ze wel komen."

Digicel Cup
De Nederlandse oefenmeester, eerder als trainer actief bij Willem II en NAC Breda, streek begin 2010 neer in Paramaribo. Een totaal nieuwe omgeving voor hem. "Ik ben op projectbasis in dienst bij KNVB. We krijgen veel verzoeken van sportbonden en clubs voor cursussen. Dit begon ook als zo’n project. Ik zou trainers les gaan geven. Op verzoek van de Surinaamse Voetbalbond (SVB) ben ik toen ook de olympische selectie gaan trainen."

"We zouden in maart het toernooi om de Digicel Cup hebben en daar zouden we naar toewerken. Het plan was dat ik tot die tijd zou blijven, maar het toernooi is om vage redenen verplaatst naar augustus en nu hebben we niks meer om naar toe te werken."

Vervelend, meende Zwamborn. "We trainen nu wel en spelen af en toe wat oefenwedstrijden, maar dat is niet te vergelijken met een toernooi. We komen twee keer in de week bij elkaar, maar dat is te weinig. De jongens zijn met hun clubs nog in competitie. Het is niet anders. Bij een toernooi had ik ze langer onder mijn hoede gehad en hadden we meer kunnen doen. Ik baal daarom van dat gedoe met die Digicel Cup."

Tammenga
Tijdens de warming-up (foto) voor een duel met Tammenga voltrok zich een aardig schouwspel. Zwamborn laat zien dat hij het voetballen nog niet verleerd is. De 58-jarige trainer, in het verleden als voetballer actief voor Ajax en NAC Breda, doet leuk mee in de rondo. "Ach, dat stelde niks voor. Dat doe ik normaal ook niet hoor, maar er zat nog een speler in de kleedkamer dus stapte ik even in."

Rond half acht wordt er afgetrapt. De zon heeft inmiddels plaatsgemaakt voor een donkere sterrenhemel. Op het kunstgras van het Emile de la Fuente complex gaat het spel op en neer. Het duel verloopt teleurstellend voor Natio. Vlak voor rust komen de spelers van Zwamborn knullig op achterstand. Een simpel weggegeven vrije trap wordt benut door een speler van Tammenga. In de slotfase van het duel weet de ploeg toch nog gelijk te maken. Een Natio-speler reageert attent op een cornerbal van links en tikt de bal net voor de verbouwereerde doelman in het doel.
Stuk voor stuk kunnen de spelers van de Surinaamse selectie overweg met een bal, maar tactisch laat het nog te wensen over. "Het zijn natuurlijk amateurs. Tactisch zijn ze niet goed, dat is vervelend", zei Zwamborn.

Keeperstrainer Stephan Burke onderkende na afloop het probleem. "De spelers moeten leren sober en simpel te voetballen", vertelt de oud-doelman, terwijl hij achter het stuur van zijn auto zit. "Dat is ook graag wat Kees Zwamborn hier wil bereiken, maar dat is moeilijk. Voor de wedstrijd kan je ze wel uitleggen dat ze de bal snel moeten rond laten gaan, maar als ze de bal aan de voet hebben, gaan veel spelers toch weer voor de eigen actie. Ze zijn verliefd op de bal", besluit Burke terwijl hij zich behendig een weg door het drukke verkeer van Paramaribo baant.


Zwamborn vertelde de volgende ochtend in de lobby van het Torarica Hotel zijn verhaal over de wedstrijd. "Ik maak mij niet zo druk om het resultaat. Van die wedstrijd trek ik mij niet zo veel aan. We zijn nog niet zo lang bezig en het was een oefenwedstrijd, dan is er altijd een andere beleving."

Infrastructuur
Het probleem van het Surinaamse voetbal ligt dieper weggestopt, meent Zwamborn. "Het belangrijkste is om de infrastructuur te veranderen. Die stap is vele malen belangrijker dan de ontwikkelingen op het veld. Je moet voorwaarden gaan scheppen, zodat die jongens vanaf drie uur ‘s middags vrij zijn. Dan kunnen ze vaker trainen."

"Ook bij de clubs moet wat veranderen. De kwaliteit van de coaches en accommodaties moet beter. De hoedanigheid van de grasvelden is ook dramatisch. In sommige stadions worden vier tot vijf wedstrijden per weekend gespeeld. Dat komt de velden natuurlijk niet ten goede. Nog zoiets, in zomer ligt het voetbal hier gewoon drie á vier maanden stil. Dat is dodelijk voor het niveau."

Het aanbieden van contracten zou een oplossing zijn, denkt Zwamborn. "Met contracten krijg je rechten en plichten. Spelers worden dan betaald en moeten zich dan wel aan de afspraken houden. Het zou zorgen voor stabiliteit. Als je niet komt moet je betalen of wordt je contract verscheurd. Dan krijg je een vaste groep."

Verlanglijstje
Het probleem is dat wanneer contracten in het spel komen, er ook geld moet zijn. En dat is er niet. Louis Giskus, voorzitter van de Surinaamse Voetbalbond legt uit. "Wij willen de jongens graag tegemoet komen, maar omdat we bij de voetbalbond financieel ook de broekriem moeten aanhouden, hopen we op medewerking van het bedrijfsleven. Zij zeggen echter dat ze eerst prestaties willen zien. Dat is krom, want om tot betere resultaten te komen moeten we natuurlijk eerst kunnen investeren. Wij kunnen het als voetbalbond niet alleen. Elk verlanglijstje heeft een prijskaartje."

Giskus wil toch graag proberen iets neer te zetten in Suriname. "De nationale voetbalselectie is de trots van een land. Dat geldt ook voor Suriname. We zijn bezig om onszelf te ontwikkelen tot een professionele organisatie. Dat is een langzaam proces, vooral als je niet over de gewenste financiën beschikt. We zijn erg afhankelijk van donateurs en hebben moeite om onze begroting te dekken met eigen inkomsten. Het probleem is dat Suriname nogal kleinschalig is, we hebben maar 500.000 inwoners."

Hard life
Emilio Limon, middenvelder van Inter Moengotapoe en het nationale elftal, heeft wel een idee hoe het Surinaamse zakenleven te prikkelen. Direct na de wedstrijd met Tammenga vertelt de toen eenentwintigjarige voetballer met een kopje soep in zijn hand over zijn idee. "Ik heb wel eens geopperd voor een plan waarbij de rijke bedrijven van Paramaribo elk één speler van het nationale team onder hun hoede zouden nemen. Zij kunnen de spelers dan financieel steunen, in het gareel houden en bewust maken van de kans die ze hebben."

Limon, die de afgelopen jaren tevergeefs stage liep bij AZ, FC Utrecht, Anderlecht en het Engelse Sunderland, vindt dat het team in een lastige situatie zit. "Er is geen geld om de voetballers te compenseren. Dit terwijl de spelers naast het voetballen ook gewoon werken of naar school gaan. Dat is een hard life. Sommigen willen graag architect worden en doen het voetbal er een beetje bij. Dat kan niet. Als we naar het WK willen moet voetbal nummer één zijn."

Het woord is gevallen: het WK. In 2014 hoopt Suriname er in buurland Brazilië bij te zijn. "Het is een lastige kwestie, maar ieder land heeft dromen", zegt voorzitter Giskus. "Als je op je lauweren gaat rusten dan ga je die dromen niet waarmaken. Wij hopen het WK van 2014 te halen, we gaan voor het beste resultaat. Meer dan ons best kunnen we niet doen."

Hoe realistisch de droom van Suriname is, valt nog te bezien. Kees Zwamborn is stellig. "Het slaat nergens op om te denken dat je als amateurland kans maakt om je te plaatsen voor een WK voetbal. We moeten hier eerst maar eens de randvoorwaarden ontwikkelen."

Heden
Uiteindelijk werd Natio in 2011 inderdaad uitgeschakeld voor het WK van volgend jaar. Op weg naar de volgende kwalificatiereeks voor het WK 2018 in Rusland zijn er nog geen plannen gemaakt. Het nationaal elftal is immers ontbonden. De kwalificatiewedstrijden zullen voor Suriname waarschijnlijk in 2015 van start gaan. Mogelijk kan een nieuw bestuur na de SVB-bestuursverkiezingen de Surinaamse droom een stukje realistischer maken.