Suriname en de dubbele nationaliteit

Surinamers moeten bij het verkrijgen van een vreemde nationaliteit de Surinaamse nationaliteit behouden en personen van Surinaamse afkomst m...

Surinamers moeten bij het verkrijgen van een vreemde nationaliteit de Surinaamse nationaliteit behouden en personen van Surinaamse afkomst met een andere nationaliteit dienen van rechtswege de Surinaamse nationaliteit te verkrijgen, aldus mr. L. Soedamah advocaat in Amsterdam en lid van het Wetenschappelijk Bureau van de VHP-Sympathisanten Nederland. In de Surinaamse voetbalwereld wordt deze mening vaak gedeeld, omdat de nationale selecties dan versterkt kunnen worden met Surinaamse profvoetballers.

De discussie over dubbele nationaliteit of bipatride en meervoudige nationaliteit wordt door nationalisten in Suriname vaak zwart-wit benaderd. In hun visie dient men te kiezen voor één nationaliteit, de Surinaamse of een andere nationaliteit en gaat men voorbij aan de mogelijkheid en voordelen van meervoudige nationaliteit. Voorstaanders van dubbele nationaliteit worden in een verdachte hoek geplaatst omdat zij persoonlijk wel de lusten maar niet de lasten van het land zouden willen hebben. In de discussie over dubbele nationaliteit wordt hoe langer hoe meer de nadruk gelegd op Surinamers in de diaspora. De positie van Surinamers in Suriname wordt in deze discussie helaas onderbelicht.

In de Surinaamse nationaliteitswetgeving wordt verklaard dat Surinamers van rechtswege hun Surinaamse nationaliteit verliezen bij het verkrijgen van een vreemde nationaliteit. De gevolgen voor Suriname van het verliezen van de Surinaamse nationaliteit bij het verkrijgen van een vreemde nationaliteit wordt niet of niet voldoende onderkend en zelfs onderschat. Is deze regeling in het belang van Suriname? Kan Suriname zich een dergelijke regeling veroorloven? Suriname staat vrij om de eigen nationaliteitswetgeving aan te passen en personen van Surinaamse afkomst, naast hun niet-Surinaamse nationaliteit, de Surinaamse nationaliteit te geven.

In Suriname wonen minder dan een half miljoen mensen. Landen met zo'n kleine bevolking kunnen zich niet permitteren dat op grote schaal verspilling plaats vindt van human capital en dat mogelijkheden voor economische ontwikkeling niet goed worden benut. Immers ongeveer de helft van de mensen van Surinaamse afkomst woont in het buitenland. De huidige nationaliteitswetgeving van Suriname getuigt niet van nationaal gevoel en druist in tegen alles wat nationalisten voorstaan. Deze regeling druist in tegen de belangen van Suriname en het Surinaamse volk. Door het van rechtswege verliezen van de Surinaamse nationaliteit bij het verkrijgen van een andere nationaliteit raakt Suriname op deze manier, formeel, haar onderdanen kwijt aan het buitenland.

Duizenden Surinamers zijn na 25 november 1975 de Surinaamse nationaliteit misgelopen door het behouden of verkrijgen van een vreemde nationaliteit. In de meeste gevallen was dat de Nederlandse nationaliteit. Was er in de Surinaamse nationaliteitswetgeving opgenomen dat Surinamers van rechtswege hun Surinaamse nationaliteit niet kwijtraken bij het verkrijgen van een vreemde nationaliteit, dan hadden deze Surinamers naast hun vreemde nationaliteit de Surinaamse nationaliteit kunnen krijgen. Bij een dergelijke regeling zouden er in de wereld van vandaag geen 500.000 personen maar ca. één miljoen personen met de Surinaamse nationaliteit zijn. Het aantal personen van Surinaamse afkomst met een andere nationaliteit in den vreemde is echter thans bijna even groot als het aantal Surinamers met de Surinaamse nationaliteit, waarvan de meeste in Suriname wonen.

Internationaal aanvaarde beginselen
Ten tijde van de totstandkoming van de Surinaamse nationaliteitswet op 24 nov. 1975 en de Toescheidingsovereenkomst inzake nationaliteiten tussen Nederland en Suriname, bestond er internationaal in vergaande mate overeenstemming om er naar te streven het ontstaan van meervoudige nationaliteit te voorkomen en of te beperken. Hierbij kan worden verwezen naar het Verdrag van Straatsburg van 1963. Bij de totstandkoming van dit Verdrag werd geen rekening gehouden met enkele factoren die tot een enorme toename van meervoudige nationaliteit leidden, zoals de migratie van arme naar rijke landen. Middels een tweede protocol behorend bij het Verdrag van Straatsburg van 1963 is het verschijnsel van meervoudige nationaliteit echter internationaal aanvaard en zien wij dat vele staten er toe overgaan om de mogelijkheden van meervoudige nationaliteit te gebruiken. Meervoudige nationaliteit wordt thans toegepast door verschillende landen in de wereld zoals bijvoorbeeld Turkije, Marokko, Iran, Italië, Pakistan, Frankrijk, Griekenland.

Ook in Nederland is meervoudige nationaliteit toegestaan, hetzij onder bepaalde voorwaarden. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat op 1 januari 2009 Nederland ruim 1,1 miljoen personen met de Nederlandse en minimaal één andere nationaliteit telde. De regels voor dubbele nationaliteiten zijn verruimd in de herziene Rijkswet op het Nederlanderschap die met ingang van 1 april 2003 in werking is getreden. Vreemdelingen die de Nederlandse nationaliteit krijgen, kunnen vaker dan voorheen hun oorspronkelijke nationaliteit behouden. Dit zou de Surinaamse overheid moeten overnemen.

Indien de Surinaamse wetgever, tot wijziging van de Surinaamse nationaliteitswetgeving overgaat dient met twee groepen rekening te worden gehouden t.w.:
- Surinamers met de Surinaamse nationaliteit;
- Surinamers die hun nationaliteit zijn kwijtgeraakt bij het verkrijgen van een andere nationaliteit.

Voor de eerste groep zou bepaald kunnen worden dat zij van rechtswege hun Surinaamse nationaliteit behouden bij het verkrijgen van een vreemde nationaliteit. Voor de tweede groep kan gedacht worden aan het van rechtswege verlenen van de Surinaamse nationaliteit. Hierdoor krijgt deze groep automatisch de Surinaamse nationaliteit zonder verlies van de vreemde nationaliteit. Verschillende Zuid-Amerikaanse landen hebben zo een regeling getroffen waardoor zij vele staatsburgers erbij hebben gekregen. Indien regering en parlement deze problematiek daadkrachtig en voortvarend willen aanpakken dan zou ook de Surinaamse nationaliteit aan de mensen van Surinaamse afkomst in de diaspora moeten worden verleend. Deze mensen van Surinaamse afkomst hebben vaak nauwe banden met twee of meer landen.

Surinaamse nationalisten zouden zich er rekenschap van moeten geven dat het afstoten van Surinamers die een vreemde nationaliteit verwerven, tot sociaal-maatschappelijk gevolg heeft dat het 'wij-zij gevoel' wordt gecreëerd c.q. versterkt. Het 'wij-zij gevoel' betreft het gevoel tussen mensen van Surinaamse afkomst met de Surinaamse nationaliteit en mensen van Surinaamse afkomst die bij het verwerven van een andere nationaliteit geen mogelijkheid hadden om de Surinaamse nationaliteit te krijgen. Het mag als algemeen bekend worden verondersteld dat een dergelijk 'wij-zij gevoel' geen positieve bijdrage levert aan een goede samenwerking tussen beide, kunstmatig gecreëerde groepen. Misschien is het de hoogste tijd om achter de regel uit het Surinaams volkslied “Hoe wij hier ook samen kwamen, aan zijn grond zijn wij verpand”, ook de gedachte te plaatsen dat alle mensen van Surinaamse afkomst waar zij zich ook ter wereld mogen bevinden, vanwege de in hen door Suriname gepleegde investering steeds de verplichting en het voorrecht hebben zich in te zetten voor de welvaart en het welzijn van Suriname. Zij moeten daartoe worden gestimuleerd en niet ontmoedigd! Dit kan door dubbele nationaliteit voor Surinamers.

Bipatride of meervoudige nationaliteit wordt door meer landen in de wereld toegepast. Kiest Suriname hiervoor, dan handelt het land niet in strijd met internationaal aanvaarde beginselen bij het wijzigen c.q. aanpassen van haar nationaliteitswetgeving. Wijziging van de Surinaamse nationaliteitswetgeving is in landsbelang. De invoering van dubbele of meervoudige nationaliteit zal Suriname veel voordelen opleveren.